Sayın Okuyucularımız;
Bugün Sizlere “ölüme bağlı tasarruflar” konusunda ön bilgilendirme yapacağım. Devam edecek yazılarım da ise ayrıntılarına girilecektir.
Ölüme bağlı tasarruflar, “vasiyetname” ve “miras sözleşmesi”dir.
Mirasbırakan, tasarruf özgürlüğünün sınırları içinde, malvarlığının tamamında veya bir kısmında, vasiyetname ya da miras sözleşmesi düzenleyerek, ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir.
Ölüme bağlı tasarruflarıyla mirasbırakan saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir, mirasçı atayabilir, bir kişiye belirli bir mal bırakabilir, yedek mirasçı, ön mirasçı veya artmirasçı atayabilir, vakıf kurabilir, mirasçısıyla mirastan feragat sözleşmesi yapabilir.
Mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufları sınırsız değildir. Sınırları aşan tasarrufları tenkise tabidir.
Peki mirasbırakanın ölüme bağlı tasarruflarının sınırları (tasarruf özgürlük alanı) nedir? Mirasbırakan, mirasçılarının saklı payının dışındaki kısmi üzerinde tasarrufta bulunabilir. Bu durumda mirasçıların saklı pay oranlarına bakalım:
Altsoy için yasal miras payının yarısı,
Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,
Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü,
Üzerinde tasarrufta bulunabilir. Özetlersek, mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Sayılan bu mirasçılardan hiç biri yoksa, mirasbırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.
Vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve 15 (onbeş) yaşını doldurmuş olmak gerekir. Miras sözleşmesi yapabilmek için ise ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmak, kısıtlı bulunmamak gerekir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu m.11 gereğince erginlik, 18 (onsekiz) yaşın doldurulmasıyla başlar. Evlenme kişiyi ergin kılar. 15 (onbeş) yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir.
Mirasbırakanın yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yaptığı ölüme bağlı tasarruf geçersizdir. Ancak, mirasbırakan yanıldığını veya aldatıldığını öğrendiği ya da korkutma veya zorlamanın etkisinden kurtulduğu günden başlayarak 1 (bir) yıl içinde tasarruftan dönmediği takdirde tasarruf geçerli sayılır.
Ölüme bağlı tasarrufta kişinin veya şeyin belirtilmesinde açık yanılma hâlinde mirasbırakanın gerçek arzusu kesin olarak tespit edilebilirse, tasarruf bu arzuya göre düzeltilir.
Saygılarımla, 08.04.2021
Bahattin ÇELİK
Avukat - Arabulucu
Yenigün Gazetesinde basıldığı gibi taşınmıştır.
留言